Tavaluna 10(1)

1) Be tabwalugu nu togo la imwa(2) ta non doroniva huri mwalanggelo dolua, vi lalagi(3)
ahoana gubeng ivusi, si hav avo te maia vai ngava. Sobe tabwalugu nu ravega huri
mwalanggelo kea tasalana vi avo vilehi maia. Vi tun damu, mabongi damu vi nogo, vi vev
lalai ahoana be gam ginau nu nogo. Mwalanggelo vi laia vi gania. Raru vi van loloara,
ahoana vi tari ariu dalis damu sa bweta ute hengaivua vi veve be bilamwa geki. Mwa
hogos tasalana ginia be ratahina i taman tabwalugu raru si hav binihi te nitura be
mwa gan hano(4). Kera ran hingge bweta virihidara(5), damu tugairua(6), kea harabulutai.
Atagun gube@ ha@vulu tamana i ratahin tabwalugu raru vwavwaligi raru ros geten
ginaganiana bwaro gairua(7), ramuru mai aben ira lagi. Ta mwalanggelo nu vwavwaligi la
gamali, tasalana nu vwavwaligi la imwa mai sibina, ratahin ahoana. Ram ban loloara(8),
ram lai damu sa bweta, gete non ratahin vavine(9) nu marahi kun kilo 16 sa 20 be si hav
hanggo te dumia ira habwena(10) rav taua(11) sosori vanuara.

2) Vuvugeva i get marahi i lagi atamani vi lai nitu boe sa bwan seresere, vi tau bwaligana(12)
maia, vi lai bwan seresere, vi tau bilan atatu maia. Bilan atatu be ratahin tasalana. Bilan atatu
vi ravai seresere vi en la ulun ginaganiana bwaro i rav av dulei. Vataha ira taman tabwalugu
gaivasi mai ratahina gaivasi(13) rav sirosiro(14) duluai. Ira lagi raru vi taura mai bwana. Ira
vwavwa bilan tabwalugu lagi kera mulei rav tau ginagan vavine gabe ran gan longgona(15). Ira
ratahina kera gabe ran vugeri bwana baten lagi(16) kera mulei rav tau ginaganiana, ta ataman
lagi si hav taura te mai hano(17) ta hurin doroniva non ahoana. Rav van loloara rav lai gara
lol bilana. Hangge ira lagi ramuru siro taman tabwalugu mai ratahina. Kera raru vwavwaligi mabong,
bigina nitu boe sa toa. Raru vi van ba lai ginaganian bwaro. Ahoana vi ros gina mwanogo, tasalana
vi ros gina bwaro, ramuru botu ta vwavwaligi mulei la imwan bwaligan mwalanggelo. Ram do bulbulu
ram gan ginau. Raru vi maturu vai gougo, bilan atatu vi vwavwaligi, bigina toa sa nitu boe. Rav van
loloara rav lai gina bwaro rav taura maia. Bwaligana i bilan atatu raru vi lai bwana sa nitu boe raru
vi taura maia. Iha mwemwearuana(18) keki maremare ban maremare mai(19).

3) Be vavine lala sa aleng busbusi(20) kea vi tun damu si hav veve te lalai ahoana be gam damu
ta vi hiv avare ahoana mau vi laia vi gania. Raru vi lago tabwalugu vi lago lol marahiana(21). Raru
vi lol rovoga vi tu hautu nin ahoana, vi av maia ta si hav avo te kun week ivusi, vai votu raru vi
van loloara tabwalugu vi duei toi sibona vi gasia sa vi hanggo uvere sibona, ahoana vi veve be mai
ba lai damu ba hogonia ta vavine vi vwaliua be gov tabe nonggu gete lalaiau(22). Ramuru botu la
imwa ta kera saranggo. Ramuru rihui rovogan gara ginau kun gubweng gaiviha ta vavine mwa mana
be ahoana mwa lol balagari hano loloara sa la hala sa la imwa, sinobu ram iloe be lagiana nu bulu
huba(23) lalagiana nu nogo.

4 )Hangge vavin toa(24) vi maturu mai ira tamana i ira ratahina(25). Lagia ninovi, garigi ira tamana i
ira ratahina ran tabagilu atagun tangmosi(26), tabwalugu ute vi ravravi kea vi vano vi maturu hala
behe kea mwa doron. Ahoana mai ira tamana gabe nu hun bwanara(27) ram hingge ram laia ba mai
kunia bongi i gubweng ivusi sa vula, ram av dali maia. Ta bilan vwavwa vi veve be gom lol hantai
tamamwa mai ratahimwa i mwemwearuana mwa hav tavuha tehe, mwalanggelo nu hora be gos dohi
barihai(28). Ta vavin toa vi veve be nam doron maragainia mahanggea ta mwa lol hanigi vwavwa,
binihinggu mwa du la mwalanggelo kahangga. Vi vev ihana lalai bilan vwavwa. Bilan vwavwa mwa iloe
wani gea nu tau mai vavine vwate mwa ngis roto ramun barina mai ramun bwana lol bwaraitoa gabe
ran samalangga ran wanggwagarira ran hovi lol bwalaitoa(29), ramun bari mwa en lol tanon vavin
suwai(30) lol ute vono.

5) Vwavwa bilan tabwalugu vi vev lalai ira tamana be rav tugu boe. Tamana vwate vi van aben wani
gea vi veve be nitumai keki non binihiva mwa du alumwa. Kea be ue, nu kalkalo aluku la hala nan
nggao. Wani vi lai boe(31), vavine vi togo aben ahoana mulei. Sobe wani nu tau ramun bari mai
bwana, non binihiva vi bulu mai tabwalugu gem siv lol vamulena(32), kea vi sigia be vavine mwa
dentene vai aluku. Ira taman wani kea ram sigia maia. Mwalanggelo lagi vi lol hano ? Vi vev lalai ira
tamana i non ratahigi rav togo bulbulu rav vului boe nu dadariha mai tamwata non ira ratahigi
dodolua be kera gai 4 sa 6 sa 10.

6) Hangge mwalanggelo vi van vi tai ihei la vanuan wani nu tau ramun bari ramun bwana.(33)
Bwaloana kekhadogaha huri lalagiana. Kalkalo be vavine nu hav bwatai(34) lalagina(35) nu nggao
la hala. Alengan mwalanggelo nu butu(36) be vi lavoa vai nongoiha i boe aben tamana mai ratahina
mai ira hogosina sa non ratahigi gabe tarabena sa tuagana nu butu alun boe ivusi. Ta mwalanggelo
ngan non binihi nu sigai huri ute lavoa be vi hae aluna tasalana nu lol vavintoa kea vi van vi lagi
atatu dolua. Bwatuna be tamana i ratahina kera mulei atatu hivhivo, mwalanggelo vi lai mulei non
ligoligo(37) gabe bilan boe.

7) Vavin rovo(38). Tabwalugu nu to la imwan tamana nu rong roron mwalanggelo be bilan hinaga,
bilan boe, non seresere sa mwa bangan tausala non ratahigi. Lol lagoan bulbulu vi to bulus bilan
vwavwa vwate vi tentene be vwavwa(39), nam barihai wani kahangga mwa gita mutmutaiau. Bilan
vwavwa vi  vevea be go sav gitae tehe, mwa doron gidaru gea. Tuhuba vi la bulbulu maira, daulato
vi sovui  mwalanggelo rai mana. Sa tabwalugu gea vi habwe tasalan taraben mwalanggelo vi tatal
nitun traben mwalanggelo sa nitun tuan mwalanggelo(40) vi veve lalai naturigi be gon marahi boro
gaivua(41), gov gaivuaga gov dodi la lebwelebwenigo ba ate bolvolo be atat ramen talvunguinigo(42).
Ira vavin dodolua mai ratahina rav vwaliua be gom gitae mala, mwa rovo hurigo gea. Kea tavbwalugu
vi mana vi gan bangon naturigi sa vi veve be gom binihi be atatu mwa doronigo? Keki avoan vovu
non vavin rovo.

                 Chapter 11

1) Hangge tabwalugu vi van lol bilana, vi gel damu sa bweta, vi taua vi tu. Gem hiv antahi, vi bula
bigi(43) sa nu gel gavwe(44) sa nu vwirihi bilan toa. Vi van mai ginaganiana vi haroro nggoro(45)
tamaragai vavine sa atamani. Vi veve be gam ginau geki tuga sa tata sa mua sa vwavwa sa
sibi(46). I tamaragai vi veve be aingga mwei, e, gom matginiau mwei, gom sabweleinigo huri hano,
nam do mwa ngava bonogai, kera teti ram hanggo maiau mwa savira, be namen mate ta sigai.
Garigi men haharae. Be gov lagi ta ahoamwa si hav avo te alumwa, gov lai bilam dura bilam
toa gov uloi atatu vai lol imwamwa. Gov van loloara gov lol rovoga gov mai mai ginaganiana
gabe rau(47), sinu, toi, non here(48). Gosav bwihavare te songsong huri lalangan ginau gea,
bere ahoamwa gem binihi be gom hingge dali atamani giru tatauleo vai lol utevono.

2) Gov vangan bilan boe gov leahi gaona non tali viri(49) vi tu nggaonggao. Bongi nom here(50)
vi eno, gov vavatu bongi. Be gov to aben nitun ratahigi(51), ta gov tau nom ngadun gabi vi eno,
i mam tahi vi tu, tau gina bwaro si hav mosmosi te nin lolon imwamwa, gov tavi nom gabi,
bere non tausala ram batu bongi gov lol haninira gabe nu voligo gi tasalan nituna(52). Gov gita
raran malogu(53) non tausala ram mwinua, si hav golo te, gov rivua be gov habwe nom ginau
aluna(54). Sobe gov to aben mwalanggelo madue, gov vora hehein ratahina, gov lol ginau duluai
uhu mwei, gov tari ahoamwa alun tanon ratahigi. Heheleiana ginggo vina bere ram beve be gom
uloi atamani gin nom manana. Gov rarai ira hogosimwa bere ram rong lehin nom bwatigoro,
ram busbusi, ram dugu boen vuromwa huri nom ginahantai, ram wehira(55) huri nom ginahantai.
Mwei, ram bere dunugo gin gabi lol bilara bwatmwele. Be tamaragai non bwana sa bari memea
sa nitu boe sa gan malahi, vi tau maia(56). Sobe non hano sigai nu lai silo ratahigi lalai tabwalugu(57).

3) Tabwalugu men siv binihi be men rovo huri mwalanggelo(58), mwa av sovsovu huria. Nu vatu
non tangsarisarigi mwa du mwa lai bwan seresere gairua sa gaituvwa mai bari memea vi sarinia
lol tangsarisarigi. Vi vev lalai bilan vwavwa, vavin lagi sa bwero, vwavwa daulato sigai, be taru van
ba gon tauau aben mwalanggelo kahangga, sa tabwalugu gahena. Be tabwalugu gahena, tamana i
ratahina ram maturu radu mwa domare mwa lai non tanga nu hogonia gin bwana i bari nu tau
dahulinia. Ratahina i tamana raru lenga, tabwalugu ata tuwai non tangbunia mau nin non tamana
mai ratahina, bwatuna gea vi raun non tanga raru vi lenga.

4) Hangge nu rani ta tanon tabwalugu mwa du nu vano, visiu ran tu radu vi votu la imwan tamana
vwate mwa do la vanuan mwalanggelo aia(59). Wani mai tasalana ramuru iloe be kea mwa rovo
bwatuna nu hogon non maraha nu teteli bari gara(60). Kera raru vi hudaligi ta vi vevea be nam
mai huri mwalanggelo. Kera raru vi vevea lalai mwalanggelo mai tamana i ratahina, i roroi mwa
botui vanuan tabwalugu.

5) Ira tarua keki mwalanggelo mai tabwalugu kera nitun vira gairua mai motari(61) gairua ute lavoa
duluai, boe hangvulu muana livoala(62) linglingiana mabu i boe dura hangvulu. Gita Tavaluna
9 - 4-5(63). Vev hurin halan lagia aia. Ihana nu wehi boe livoala nu motari. Kea nu ros atatu,
havana nu tai non simango gin bwana(64). Kea nu hanggo nituna atamani, ira gitanggoro ran seloi
wanggana(65). Tuagana vavine nu mai mai seresere memea, naturigi nu hunia gi gogonan bwatu.
Gubwengina kea nu tavwe(66) ira gitanggoro gin seresere sa nitu boe, ram gan ginau. Ira havan
tamana i vavine ram dogotogoi(67). Ram ban loloara, ram lai damu, bweta, malogu, toa, ta ram
dau ngoingoi gi dovongan rau nggaria(68).

6) Naturigi nu vora ute vi bongi, tamana vi tumus ariu gaituvwa, vi bula lol matan naturigi, vi uloi
ihana(69). Ira bilan vwavwa ram ros damu ram ling gete gan naturigi. Naturigi atamani si hav
bwihavare tehe. Tamana vi visigai ginia(70) vi en alolon imwa gubwengin ratahina vi hangvulu vi
garuhi kaburai bibilin bavavana. Atagun kea ratahina vi van dum loloara sa hala behe, ta naturigi
vi dei taiva vi uvi ratahina vi mai vi huhu. Kunia vi hohovi be tarabena sa havana vwate vi lai
nitu boe sa seresere vi tu matbongon imwa vi veve be nam lai bwihavarenigo gin seresere(71).
Ratahina vi vavae raru vi dalis wani kea varua(72). Seresere vi en gi non naturigi.

7) Tamana vi tov gubweng hunhuniana(73) lalai sibin naturigi, sibina gabe taman ratahina, sibina
gabe taman tamana(74) ram hori gabi. Ira havan naturigi(75) ram mai mai nitu boe, seresere,
bari memea. Ram bugeria la bwatun naturigi. Naturigi mwa hunia gi bwanan ira havan tamana
atamani i vavine. Ginau duluai mwa du gi vuron naturigi mai ratahina. Hunhuniana. Naturigi
atamani mwa hunhuni, naturigi vavine mwa hunhuni, kera saranggo ngano. Ira havan tamana ram
dau manggomanggo la liman naturigi vain tanggure mwa hiria gi livo(76) sa ngadun gomu mutai(77)
gairua ram daua haltavalun bugun limana.